Resultaten Lokale Duurzaamheidsspiegel 2003 gepresenteerd

Rondzendtekst aan gemeentebestuur en ambtenaren van gemeentelijke diensten in Arnhem, plaatselijke vredes- en ontwikkelingsorganisaties en lokale pers

Spiegelmethode als meetinstrument
Donderdag 2 oktober j.l. zijn in Zwolle de resultaten van de 5e editie van de Lokale Duurzaamheidsspiegel gepresenteerd. Dit jaarlijkse Spiegelonderzoek is een meetinstrument waarmee de hoofdlijnen van het gemeentelijk beleid in kaart worden gebracht op de terreinen 'groen en ruimte', 'waterbeleid', 'sociaal beleid', 'mondiaal beleid' en 'klimaatbeleid' waaronder energiebeheer en duurzaam bouwen. Het onderzoek wordt waar mogelijk door maatschappelijke organisaties uitgevoerd in opdracht van het NCDO (Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling) en de resultaten worden rechtstreeks gerapporteerd aan het ministerie van VROM. De coördinatie van het Spiegelonderzoek was, net als in 2002, in handen van het Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (COS) Noord-Holland Noord te Alkmaar.

Grote deelname
Van de 500 gemeenten in Nederland namen 429 gemeenten aan het Spiegelonderzoek deel. Daarbij waren 1200 ambtenaren en dito maatschappelijke organisaties betrokken. Het onderzoek bestond zoals ook in de voorgaande jaren uit vragenlijsten die per gemeentesector konden worden beantwoord en waarbij ja/nee-vragen een score opleverden. Daarmee konden de gemeenten zich in de landelijke ranglijst van meest duurzame gemeenten classificeren. Doca heeft de afgelopen jaren in samenwerking met andere plaatselijke organisaties het Spiegelonderzoek in Arnhem verricht. Dit jaar heeft onze stichting echter een bijdrage geleverd aan het concept voor de Wereldspiegel (de opvolger van de Lokale Duurzaamheidsspiegel) en is er veel energie gestoken in deelterreinen van lokaal duurzaam beleid als leefbaarheid in de wijk, gemeentelijk waterbeleid, milieuvergunningen voor plaatselijke bedrijven en het lokale vredes- en ontwikkelingsbeleid.

Score
Hoewel de Spiegel bedoeld is als indicator waarmee de beleidsinspanningen per gemeente op het gebied van duurzame ontwikkeling zichtbaar kunnen worden gemaakt, heeft de score die eraan verbonden is een eigen dynamiek. Veel gemeenten zien het als een eer om hoog te scoren op de landelijke lijst om daarmee hun inzet op het gebied van duurzame ontwikkeling te illustreren. Breda kwam met 178 uit 194 punten dit jaar als eerste uit de bus en won (voor de 4e maal!) de landelijke bokaal. Delft volgde met 174 punten, daarna kwam Eindhoven met 168 punten. Arnhem, voorgaande jaren nog eindigend in de middenmoot vanwege haperend mondiaal en waterbeleid, deed het dit jaar met 124 punten wat beter. Met 'groen en ruimte' scoort de stad goed en ook het sociaal beleid kan in Arnhem niet slecht worden genoemd.

Conclusies
Duurzame ontwikkeling is een veelomvattend begrip en de samenhang die er bestaat in de problematiek waarmee we als mondiale samenleving steeds meer worden geconfronteerd (klimaatverandering, tekort aan grondstoffen, energieproblematiek, onrechtvaardige verdeling van welvaart etc.), vraagt om samenhangende oplossingen. In VN-conferenties die aan deze problemen worden gewijd, wordt ook telkens gewezen op de noodzaak om tot integrale aanpak te komen. Maar zo moeilijk als het is om op dergelijke conferenties tot eensgezindheid te komen, zo moeilijk blijkt het ook om mondiale problematiek te vertalen naar lokale inzet. Gemeentelijke diensten kennen vaak een eigen cultuur die zich maar moeizaam tot samenwerking laat verleiden. Energie- en waterbesparing zijn nog goed uit te leggen aan politiek en burger, met emancipatiebeleid en milieubeheer wordt het al iets moeilijker en met streven naar duurzame ontwikkeling binnen internationale samenwerking of met de noodzaak tot verantwoord ondernemen binnen de gemeentegrenzen lijkt het helemaal onbegonnen werk. Voeg daar de druk aan toe die maatschappelijke organisaties ervaren in hun voortbestaan en rijksbezuinigingen op allerlei gemeentesubsidies en het geheel aan problemen dreigt ons boven het hoofd te groeien. Toch zijn er steden in Nederland, en niet eens allemaal zo groot, die met veel creativiteit het nodige bereiken. Zo bracht de gemeente Eindhoven onlangs een cd-rom uit, waarop een totaaloverzicht geboden wordt van alle plaatselijke initiatieven op het gebied van duurzame ontwikkeling. En zo hebben de fractievoorzitters in de gemeenteraad van die stad een persoonlijke koppeling aan de stedenbanden die Eindhoven heeft. Delft heeft een eigen wethouder voor duurzame ontwikkeling, terwijl steden als Boxtel, Breda en Leeuwarden erin geslaagd zijn om al hun gemeentediensten te laten samenwerken op het gebied van duurzame ontwikkeling.

Aanbevelingen
Dat gemeenten, maatschappelijke organisaties en langzaamaan ook steeds meer bedrijven erin slagen om tegen de stroom in toch tot versterking van duurzaam beleid binnen hun gemeentegrenzen te komen, geeft aan dat veranderingen ten gunste mogelijk zijn. Tegelijkertijd illustreert het moeizame proces waarmee deze beleidsombuiging gepaard gaat de taaiheid van de problematiek. In het vorige week uitgebrachte rapport 'De grenzeloos duurzame gemeente, verslag van de Lokale Duurzaamheidsspiegel 2003' wordt een groot aantal aanbevelingen gedaan om dit proces in goede banen te leiden. Het rapport kan besteld worden bij COS NHN (072-5202517 of per mail: cosnhn@cossen.nl). De resultaten van de 5e editie van de Lokale Duurzaamheidsspiegel kunnen nader bekeken worden op de website: www.la21.nl/resultaten2003.
Reacties op of vragen over de Lokale Duurzaamheidsspiegel kunt u richten tot:
- m.delacourt@cosnhn.nl
- r.berkvens@ncdo.nl
- doca@antenna.nl

Score Arnhem

(Bron: Verslag van de Lokale Duurzaamheidsspiegel 2003 – COS NHN (september 2003)

Arnhem, 7 oktober 2003
Ed Bruinvis (Stichting Doca)